Hâkimler ve Savcılar Derneği olarak tüm hâkim ve Cumhuriyet savcılarımıza disiplin cezası affı istiyoruz

Hâkimler ve Savcılar Derneği olarak tüm hâkim ve Cumhuriyet savcılarımızı kapsayacak şekilde disiplin cezası affı istiyoruz. Bu amaçla Cumhurbaşkanlığına, Adalet Bakanlığına, Hâkimler ve Savcılar Kuruluna ve Türkiye Büyük Millet Meclisine dilekçe gönderdik. Dilekçe içeriği ise şu şekilde;

”KONU               : Disiplin affı

TALEP EDEN      : Hâkimler ve Savcılar Derneği

AÇIKLAMALAR: Bilindiği üzere 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanunu’nun ‘’Disiplin Cezaları‘’ başlıklı 62. maddesine göre hâkim ve savcılara verilebilecek disiplin cezaları ağırlık derecesine göre: ‘’a)Uyarma, b)Aylıktan kesme, c)Kınama, d)Kademe ilerlemesini durdurma, e)Derece yükselmesini durdurma, f)Yer değiştirme, g)Meslekten çıkarma’’ olarak sınıflandırılmıştır. Her kamu görevlisi disiplin cezası alabilir. Bununla birlikte sadece ve sadece hâkim ve savcılar hakkında verilen disiplin cezalarından ‘’meslekten çıkarma’’ dışındakilere Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 13. maddesine aykırı olarak dava açılamamaktadır. Hal böyle iken hâkim ve savcılar hakkında verilen disiplin cezalarıyla ilgili olarak yargı yolunun kapalı olması nedeniyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 13. maddesinden dolayı ihlal kararı vermekte ve Türkiye aleyhine tazminata hükmetmektedir. Buda hazineye külfet oluşturmaktadır.

Disiplin cezası kamu hukukunun olmazsa olmaz unsurlarındandır. Ancak hâkim ve savcılara verilen disiplin cezalarına karşı yargı yolunun kapalı olması hukuka aykırı olmakla birlikte, hâkim ve savcılar yönünden disiplin cezaları, içinde başka hukuka aykırılıklarda barındırmaktadır. Bu bağlamda herhangi bir eylemden ötürü disiplin cezası alan birisi ‘’ne bis in idem’’ ilkesine aykırı olarak birden fazla cezaya çarptırılabilmektedir. Şöyle ki;

1-”2802 sayılı Hâkimler Savcılar Kanununun “Derece Yükselmesinin Koşulları” başlıklı 21/b maddesine ve 05.04.2017 tarihli, 675/1 sayılı Hâkim ve Savcıların Derece Yükselmesi Esaslarına İlişkin İlke Kararı’nın ”Yükselme Koşulları” başlıklı 5/1-b maddesine göre derece yükselmesi yapılabilmesi için hâkim veya savcının disiplin cezasının bulunmaması gerekmektedir. Görüldüğü üzere bir hâkim veya savcının 2802 sayılı Kanunun 62. maddesinde yer alan cezalardan başka derecesi yükseltilmemekte bir fiile ikinci bir ceza verilmektedir. 

2-Yine 2802 sayılı Kanunun ”Disiplin Cezalarının Yükselmeye Etkisi” başlıklı 14. maddesine göre disiplin cezası alanlar düşük deftere tabi olarak terfi ettirilmektedir. Örneğin kişi ‘’C’’ defterine tabi olarak terfi edecek iken ‘’B’’ defterine tabi tutulmakta, ‘’B’’ defterine tabi olacakken ‘’A’’ defterine tabi tutulmaktadır. Yine disiplin cezası alan birisi ‘’C’’ defterine tabi olacakken bu sefer doğrudan iki alt deftere tabi olarak ‘’A’’ defterine tabi olarak terfi ettirilmektedir. Görüldüğü üzere mevzuatta hâkimler ve savcılar için bir fiile üçüncü bir ceza verilmesi öngörülmüştür.

3-İdari Yargı 2023 Yılı Ana Kararname Prensiplerinin V- Ortak Hükümlerinin 2/a maddesine göre Adli Yargı 2023 Yılı Ana Kararname Prensiplerinin ise 20/a maddesine göre ‘’Kınama’’ ve üzeri ceza alanların yerleri değiştirilebilmektedir. Bu prensipler her kararnamede öngörülen uygulamalardır. Dolayısıyla bir fiile dördüncü bir ceza verildiği görülmektedir.

4-2017 Tarihli Birinci Sınıfa Ayrılan ve Birinci Sınıf Olan Hâkim ve Savcıların Çalışmalarının Değerlendirilmesi Esaslarına İlişkin İlke Kararının ‘’Birinci sınıfa ayrılma niteliklerinin yitirilmesi’’ başlıklı 15/2. maddesine göre disiplin cezası alan bir hâkim veya savcının disiplin cezasına neden olan fiilinin niteliği göz önünde tutularak birinci sınıfa ayrılması iki yıl süreyle ertelenebilmektedir. Uygulamada disiplin soruşturması bulunan bir hâkimin veya savcının dahi birinci sınıfa ayrılması iki yıl süreyle ertelenmektedir. Görüldüğü üzere bir fiile beşinci bir ceza verilmektedir.

5-Disiplin cezası bulunan bir hâkim veya savcı mütemadiyen unvanlı bir göreve atanmamaktadır. Son halde bir fiile altıncı bir ceza verildiğinden bahsetmek mümkündür.

NETİCE VE İSTEM: Hâkim ve savcılar, Kanunlardan üstün değildir. Her hâkim veya savcı disiplinsiz bir eylemde bulunduğu vakit ceza alabilir, almalıdır da. Ancak her kamu çalışanı gibi evrensel hukuk kurallarının hâkimler ve savcılar bakımından da uygulanması gerekir. Bu bir hukuk devletinin olmazsa olmazıdır. Kısa aralıklarla Türk Ceza Kanunu bakımından mahkûm olmuş hükümlülere af getirildiği gözlemlenmektedir. Disiplin suçunun bu suçlara nazaran daha hafif olduğu düşünüldüğünde ve yukarıda sayılan nedenlerden ötürü hâkimlere ve savcılara verilen disiplin cezalarının tüm hüküm ve sonuçlarıyla birlikte ortadan kaldırılmasını ve disiplin cezası affı getirilmesini talep ederiz.”

Bu minvalde, bugün birçok adli suçluya dâhi belirli aralıklarla ceza affı getirilmektedir. Hal böyle iken, hâkimler ve Cumhuriyet savcılarına da daha hafif olan disiplin cezaları yönünden evleviyetle af getirilmesi, hem hukuki hem de vicdani olarak gerekmektedir. Kamuoyunun bilgilerine sunulur.

Hâkimler ve Savcılar Derneği-HAKSAV