9. yargı paketi hâkim ve savcıların beklentilerini karşılamamaktadır.

Bilindiği üzere Anayasa Mahkemesi E:2023/104, 11/10/2023 tarih ve K:2023/177 sayılı kararıyla 24/2/1983 tarihli ve 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanunu’nun 106/6’ıncı maddesinin birinci cümlesinde yer alan:

“Yargıtay Birinci Başkanı, Danıştay Başkanı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Danıştay Başsavcısı, Yargıtay Birinci başkanvekilleri, Danıştay başkanvekilleri, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekili, Yargıtay ve Danıştay daire başkanları, Yargıtay ve Danıştay üyelerine (40.000); Adalet Bakanlığı Müsteşarı, birinci sınıf hâkim ve savcılar, birinci sınıfa ayrılmış hâkim ve savcılar ve diğer hâkim ve savcılara (15.000) gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda aylık ek tazminat ödenir.” düzenlemesini iptal etmiş, gerekçede ise şu ifadelere yer vermişti:

”55. İtiraz konusu kuralda ek tazminatın hesaplanmasında Yargıtay ve Danıştay üyeleri için (40.000), diğer tüm hâkim ve savcılar için ise (15.000) gösterge rakamı öngörülerek özellikle birinci sınıf hâkim ve savcılar aleyhine önemli ölçüde gelir farkı meydana getirilmektedir. Bu durum, adli ve idari yargı sisteminde yer alan mahkemeler arasında yargı hizmetinin yerine getirilmesinde huzursuzluk ve dargınlığa neden olacak, Yargıtay ve Danıştay üyelerinin birinci sınıf hâkim ve savcılardan tamamen farklı bir statüde olması sonucunu doğuracak niteliktedir. Bir başka deyişle, itiraz konusu kuralla öngörülen ek tazminat farklılığı, Yargıtay ve Danıştay üyeliği kadrolarının sınırlı ve belirli sayıda olduğu da dikkate alındığında, Anayasa’da güvence altına alınan “hâkimlik teminatı” bakımından farklılıkları bulunmayan birinci sınıf hâkim ve savcılar ile Yargıtay ve Danıştay üyeleri arasında çalışma barışını bozacak düzeyde olup söz konusu farklılığın makul ve orantılı olduğu söylenemez. 

Öte yandan itiraz konusu cümlede yer alan diğer hâkim ve savcıların ek tazminat miktarlarının belirlenmesinde de yukarıda açıklanan hususlar doğrultusunda değerlendirme yapılması Anayasa’nın anılan maddelerinin bir gereğidir.

Bu itibarla kuralın hukuk devleti ilkesi ile mülkiyet hakkı bağlamında eşitlik ilkesine aykırılık oluşturduğu sonucuna ulaşılmıştır.” 

Anayasa Mahkemesinin 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanunu’nun 106/6’ıncı maddesinin birinci cümlesini iptal etmesinden sonra kamuoyunda 9’uncu yargı paketi olarak bilinen teklifte ise aşağıdaki düzenleme yer almıştır:

”Yargıtay Birinci Başkanı, Danıştay Başkanı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Danıştay Başsavcısı, Yargıtay Birinci başkanvekilleri, Danıştay başkanvekilleri, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekili, Yargıtay ve Danıştay daire başkanları, Yargıtay ve Danıştay üyeleri, Adalet Bakanlığı Müsteşarı, birinci sınıf hâkim ve savcılar, birinci sınıfa ayrılmış hâkim ve savcılar ve diğer hâkim ve savcılara (15.000) gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda aylık ek tazminat ödenir.”

Görüldüğü üzere Yargıtay Birinci Başkanı, Danıştay Başkanı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Danıştay Başsavcısı, Yargıtay Birinci başkanvekilleri, Danıştay başkanvekilleri, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekili, Yargıtay ve Danıştay daire başkanları, Yargıtay ve Danıştay üyelerinin 40.000 olan katsayısı 15.000’e düşürülmüş, zaten 15.000 katsayı uygulanan Adalet Bakanlığı Müsteşarı, birinci sınıf hâkim ve savcılar, birinci sınıfa ayrılmış hâkim ve savcılar ve diğer hâkim ve savcıların bu durumu ise yeni düzenleme ile korunmuştur.

Anayasa Mahkemesinin iptal gerekçesi incelendiğinde; Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve Danıştay mensuplarının aldığı maaşların düşürülmesini değil, onlar dışında kalan hâkim ve savcı maaşlarında iyileştirme yapılmasını öngörmüştür. Oysa yapılan düzenlemeyle 15.000 katsayı uygulanan hâkim ve savcı maaşlarında artış yapılmamış, 40.000 katsayı uygulanan hâkim ve savcı maaşları ise 15.000 katsayıya düşürülmüştür.

Bugün göreve yeni başlayan bir hâkim-savcı yaklaşık olarak 62.000,00 TL, birinci derece bir hâkim-savcı yaklaşık olarak 73.000,00 TL maaş almaktadır.

Bugün itibarıyla Hâkim ve savcı sayısı 20.000-25.000 civarındadır. Dolayısıyla yapılacak olan maaş iyileştirmesi ekonomiye külfet oluşturmayacaktır. Hal böyle iken mevcut iş yükü ve hayat pahalılığı karşısında mesleğin vakarına yakışır bir ücret alması gereken hâkim ve savcılara, maaş iyileştirmesi yapılması elzemdir. Yargıtay-Danıştay mensuplarının maaşlarının düşürülmesi ise asla kabul edilemez.

Devletin 3 erkinden birinin temsilcisi olan ve resmi verilere göre son iki yılda 24 milyon dosyayı karara bağlamış olan hâkim ve savcıların aldıkları maaşın; çalışma koşulları, yaptıkları işin vicdani sorumluluğu, kişi başına düşen dosya sayısı dikkate alındığında yaptıkları işin karşılığı olmadığı izahtan varestedir. Aldıkları maaş yoksulluk sınırında kalmıştır. Bir hâkim-savcının hukuka ve vicdana uygun ve adaletli karar verebilmesi için ekonomik bağımsızlığının tam olması şarttır. Özellikle lojman sayısının yetersiz oluşundan dolayı başvurduğu halde lojman çıkmayan, kirada oturmak zorunda kalan ve İstanbul, Ankara gibi büyükşehirlerde görev yapan meslektaşlarımız ödedikleri yüksek kira ücretleri nedeniyle zor durumda kalmakta, ev sahiplerinden kaynaklı sorunlar yaşamaktadırlar.

Her meslekte ek görevlendirmelerden dolayı tazminat alınabilirken, hâkim-savcılar nöbet ücreti, ek mesai ücreti, doğu tazminatı veya yıpranma payı gibi uygulamalardan yoksun bırakılmışlardır.

Keşif dosyalarından tek bir bilirkişi ortalama 3.000,00 TL alırken hâkim ve savcıların 150,00-200,00 TL gibi bir ücret alması, ek iş yapmasının yasak olması, disiplin, atama gibi Hâkimler ve Savcılar Kurulu kararlarına karşı dava açamaması mesleği zorlaştıran diğer etmenlerdir.

Her ne kadar istişareye kapalı bir şekilde yapılan 9’uncu yargı paketinde yer almasa da yukarıda açıkladığımız nedenlerden ve yapmış olduğumuz girişimlerden ötürü tüm hâkim ve savcıları kapsayacak bir maaş iyileştirmesi yapılacağına dair ümidimiz tamdır.

Kamuoyunun bilgisine arz olunur.

Hâkimler ve Savcılar Derneği – HAKSAV

Tweet:
https://x.com/haksavdernegi/status/1809162726536540590

İnstagram:
https://www.instagram.com/p/C9CWlMVIYNa/

Facebook:
https://www.facebook.com/share/p/1QexMtsxgJxZgnu4/